ตรวจความหนาแน่นกระดูกและไขมันกับ DXA SCAN

ตรวจความหนาแน่นกระดูกและไขมันกับ DXA SCAN

❶ เครื่องตรวจ DXA Scan เป็นเครื่องตรวจวัดความหนาแน่นของมวลกระดูก โดยใช้รังสีเอกซ์พลังงานต่ำ 2 พลังงานในการตรวจ ผู้เข้ารับการตรวจจะได้รับปริมาณรังสีน้อย ซึ่งปริมาณรังสีที่ได้รับในแต่ละครั้งของการตรวจจะน้อยกว่าการตรวจเอกซเรย์ปอดปกติเป็นวิธีที่ให้ผลชัดเจน ถูกต้อง และถูกกำหนดให้เป็นวิธีมาตรฐานที่ใช้ในการวินิจฉัยโรคกระดูกพรุน โดยองค์การอนามัยโลก (WHO)

❷ การตรวจปริมาณเปอร์เซ็นต์ไขมันเพื่อใช้ประเมินภาวะโรคอ้วนได้อย่างแม่นยำกว่าการหาค่าดัชนีมวลกาย (Body Mass Index : BMI) ซึ่งโรคอ้วนเป็นปัจจัยที่เพิ่มโอกาสเสี่ยงโรคร้าย เช่น โรคหัวใจ เบาหวาน 

และสมองเสื่อม

ในกรณีที่ต้องการตรวจซ้ำเพื่อดูการเปลี่ยนแปลงความหนาแน่นมวลกระดูก ควรตรวจด้วยเครื่องตรวจเดิม เนื่องจากเครื่องตรวจแต่ละเครื่องอาจใช้เทคโนโลยีในการวัดที่แตกต่างกัน มีค่าอ้างอิง (reference) แตกต่างกัน มีความแปรปรวนในการวัดที่ต่างกัน ทำให้ผลตรวจไม่สามารถใช้เปรียบเทียบกันได้ ส่วนใหญ่แล้วจะไม่ตรวจความหนาแน่นกระดูกซ้ำเร็วกว่า 1 ปี  เนื่องจากผลความแตกต่างที่เกิดขึ้นจะน้อยเกินไปที่จะแปลผลได้

ผู้ที่ควรตรวจความหนาแน่นกระดูกอย่างสม่ำเสมอ

• ผู้หญิงที่มีอายุตั้งแต่ 65 ปี และผู้ชายที่มีอายุตั้งแต่ 70 ปีขึ้นไป
• ผู้หญิงที่หมดประจำเดือนก่อนอายุ 45 ปี
• ผู้หญิงวัยหมดประจำเดือนมีค่าดัชนีมวลกายน้อยกว่า 19
• มีประวัติครอบครัวเป็นโรคกระดูกพรุนหรือมีกระดูกหักจากโรคกระดูกพรุน
• มีประวัติเคยมีกระดูกสะโพกหัก กระดูกสันหลังหัก หรือกระดูกหักที่ตำแหน่งอื่น ๆ จากภยันตรายที่ไม่รุนแรง
• ผู้หญิงวัยหมดประจำเดือนและผู้ชายที่มีอายุมากกว่า 50 ปีที่มีส่วนสูงลดลงมากกว่า 3 เซนติเมตร
• ผู้ที่สูบบุหรี่จัดหรือดื่มเหล้าจัดเป็นประจำ
• ผู้ที่เป็นเบาหวาน โรคตับเรื้อรัง โรคไตเรื้อรัง โรคข้ออักเสบเรื้อรัง โรคการดูดซึมของระบบทางเดินอาหารผิดปกติ  โรคลำไส้อักเสบเรื้อรัง
• ผู้ที่เป็นโรคต่อมไทรอยด์และโรคต่อมพาราไทรอยด์
• ผู้ชายที่มีอายุมากกว่า 50 ปีที่มีอาการของภาวะขาดฮอร์โมนเพศชาย
• ผู้หญิงวัยหมดประจำเดือนที่เป็นมะเร็งเต้านมและผู้ชายที่มีอายุมากกว่า 50 ปีที่เป็นมะเร็งต่อมลูกหมาก
• ผู้ที่ได้รับยาบางชนิด เช่น ยาสเตียรอยด์ ยารักษาโรคไทรอยด์ ยารักษาโรคลมชัก ยารักษามะเร็ง ฯลฯ

เตรียมตัวก่อนตรวจ

• ควรบอกแพทย์หรือนักรังสีเทคนิคหากสงสัยว่าตั้งครรภ์ จะไม่ทำการตรวจในหญิงตั้งครรภ์
• ควรปรึกษาแพทย์หากเคยได้รับการกลืนแร่หรือได้รับสารทึบแสง เพื่อทำ CT Scan มาก่อน ซึ่งอาจจะต้องเลื่อนการตรวจออกไปประมาณ 2 สัปดาห์
• ในวันตรวจสามารถรับประทานอาหารและน้ำได้ปกติ

ตรวจ DXA Scan

เปลี่ยนเสื้อผ้าและถอดอุปกรณ์ที่เป็นโลหะออกจากร่างกายและนอนลงบนเครื่องตรวจ จะใช้เวลาตรวจประมาณ 

10 – 15 นาที